yaratıcı düşünme egzersizleri

Peki yaratıcı düşünmek için neler yapabiliriz ?

• Şimdi rastgele bir kelime seçin
• 
  
• Çoğunuz bilirsiniz meşhur bir oyun vardır.Kelime kartlarına bakarak belli bir süre içinde kartınızda yazan kelimeyi karşınızdaki kişilere farklı kelimelerle anlatmaya çalışırsınız.Oyunun adı sanırım tabu idi.Gidin ve arkadaşlarınızla hatta kendi kendinize tabu oynayın ve mümkün olan en kısa süre içerisinde yorumlamaya farklı kelimeler üretmeye çalışın.Yanında alacağınız hazdan ve keyiften bahsetmiyorum bile.Zihinsel aktivitenizi geliştirmek için eğlenceli bir yöntemimiz buydu.

• Rastgele bir resim seçin

Sizden gidip bir resim satın almanızı istemiyorum.Odanızdaki herhangi bir şekil veya resim hatta gazetedeki bir karikatür bile bizim için yeterli bir malzeme.Şimdi bu resim veya şeklimize bakarak aklımıza gelen şeyleri düşünüyoruz, size birşeyler andırıyor olsa gerek.Soyut resim nedir belki duymuşsunuzdur, birçok kişi bu resimlere uçuk paralar öderler ama dışardan herhangi bir anlam veya göze hoş gelen birşey belkide hiç yoktur.O soyut resimdeki küçük esprinizi siz oluşturun.Hayal edin.En son ne zaman hayal kurduğunuzu bence şuan acilen bir düşünün.Elinizdeki resimleri saçma şeylerle birleştirin kafanızın içinde.Kim takar anlamlı birşeyi.Sizin bugün anlamlı gördüğünüz şeylerde zamanında saçma bir hayal değilmiydi.

YARATICI DÜŞÜNME İÇİN İPUÇLARI
1. Unutmayın
2 Yer değiştirme
3 Kendinizle “çıkın”
4 Solucanı yakalayın
5. Yaratıcılık Niyetinizi Gösterin
6. Uzun yürüyüş
7. Detektif olmak
8. Zaman doldu
9. En iyisini at, gerisini tut , , ,
10. Önce iyi haber
11. Oyun oynayın
12. Bir beyin dalgası edinin
13. Yandakine geçirin
14. Analoji
15. Seyahat
16. Sürpriz, sürpriz!
17. Yığın
18. Kendi kendinize konuşun
Geliştirici (“Bunu … şekilde geliştirebiliriz”)
Ahlakçı (“Etik olarak … göz önünde bulundurmalıyız”) Karamsar (“Problem … olabilir”)
Mantıkçı (“Bundan her zaman … sonucu çıkıp çıkmayacağını kontrol edelim”)
Gerçekçi (“Ne biliyoruz ve …nasıl bulabiliriz …”)
Duygusal (“Bu heyecan verici, tutkulu, korkutucu … ”)
19. Müziğe uygulayın
20. Bir bardak suda fırtına grubu
21. Yöntemdeki çılgınlık

Arabanızda, yatağınızın yanında, masanızda kayıt cihazı ya da kağıt kalem bulundurun. Anahtar sözcükleri not edin. Fikirleriniz: çabucak unutabilirsiniz, özellikle uyandığınızda ya da başka bir şeye daldığınızda tamamen aklınızdan çıkarlar.

Sandalyenizi, masanızı, odanızı, evinizi ve hatta yaşadığınız Ülker:

dönem dönem değiştirin —bunların her biri size yeni bir bakış açısı kazandıracaktır.

Julia Cameron, haftada bir kez yaratıcı kişiliğinizle “çıkma”nızı önermektedir. Yaratıcı sizle buluşmak için zaman ayırın, en azından bir iki saati bir kitapçıda, bir galeride ya da bir kafede geçirin. Yanınıza alacağınız bir dergi veya not defteriyle baş baş** kalabilirsiniz.

Erken kalkan kuş “yaratıcılık solucanını” yakalayacaktır. Öykü da roman yazmak istiyorsanız, yataktan kalkar kalkmaz başlayın —bazı yazarlar ışığı bile yakmaz. El yazısıyla ve satır atlayarak yazın. Daha fazla değişiklik yapamayacak duruma gelene kadar tekrar tekrar düzeltin. Yeniden yazın. Bunun için ayırdığınız zamanın sonuna kadar çalışın— 30 dakika ya da en çok bir saat. Ardından durun ve dişlerinizi fırçalayın. Şaşırtıcı bir buluş, zaman sınırlarının sabahları yaratıcılığa yardımcı olmasıdır. Bunun ne< kaygının, uyanan zihninizi keskinleştirecek kadar artması olabilir (bak. 5. Bölüm).

Kurgusal olmayan bir metin yazıyorsanız ya da bir tasarım yapıyorsanız, çalışma şekliniz farklı olacaktır. Epifiz bezinizi “kapatmanız” için bol ışık gerekir (bak. 5. Bölüm). Dişinizi,normal olarak kullanmadığınız elinizle ve naneli diş macunuyla fırçalayın. Başınızı ellerinizin arasına aldığınız egzersizleri yapın 1. Bölüm). Böylece, nöronlarınızın uyanması için bol oksijen almış olacaksınız.

yaratıcı düşünme maksatlı bir bölge değiştirme gerektirir. Bazen niyetinizi başkalarına ve kendinize göstermeniz yardımcı olur. Viktor Hugo niyetini tüm giysilerini çıkararak gösterirdi. Alexandre Dumas her sabah 7’de Arc de Triomphe altında bir elma yerdi ve sonra cadde kenarındaki kafede bir saat boyunca yazardı. Mark Twain yere uzanırdı. Ernest Hemingway kurşun kalemlerinin ucunu açardı. Thomas Huxley burnuyla yazardı.

William Wordsworth gibi bir yürüyüşe çıkın! Profesör Clayton günde en az 20 dakika yürümeyi tavsiye etmektedir. Tarihten örnek vermek gerekirse, Aborjinler gezilere, Amerikan yerlileri görsel ziyaretlere, Hristiyanlar ve Müslümanlar ise hacca giderler.

Toplam yoğunlaşma evresinde bir dedektif gibi çalışmanız gerekebilir. Ne tip bir gizli dedektif olursunuz? Hercule Poirot önce bütün “olgu”ları toplar, ardından oturup onlar hakkında düşünür. Miss Marple genellikle tül perdesinin ardında oturup dünyayı seyreder; ayrıntıları görme konusunda çok ustadır —hiçbir şeyi kaçırmaz. Columbo aptal gibi davranır ama güzel sorular sorar, Sherlock Holmes, Watson ile konuşur gibi sesli düşünür. Bunların hangisi sizin rol modeliniz olacaktır?

Şaşırtıcıdır ama kesin zaman sınırlarının—özellikle son on dakikada—çoğunlukla yaratıcı çözümler getirdiği doğrudur, Yaratıcı sürecin dört evresinin her biri için bitirme zamanları belirleyin ve onlara bağlı kalın.

“En iyisini at” tavsiyesi, işinizin iyi parçalarına son derece baj yeni fikirlere yer açma isteksizliğinizin yaratıcılığınız üzerindeki engelleyici etkisine karşı geliştirilmiş bir sözdür.

Başkalarından çalışmanızla ilgili yorum yapmalarını istemeden önce, yaratma tarzınızı anlayın. Özellikle siz onaylanma bekleyen biriyseniz sorun çıkabilir. Sizin onay, alkış, hayranlık duyulması gibi ihtiyaçlarınız olduğundan, “Tamam, bana önce iyi haberi ver” dersiniz ve “çalışmamda neyi beğendin” diye sorarsınız. Sonrasında, “Benim çalışmamda ilginç bulduğun nedir”, “potansiyel gelişme noktaları nelerdir”, “daha fazla olması ya da daha az olması gerekenler nelerdir” ve “çalışmamda en fazla hoşlandığın nedir diye sorarsınız. Hem başlarken hem bitirirken iyi haberler isteyin.

Bir “yaratıcı-olmam-gerekiyor” gününde, yaşamı bir oyun (kurallarım bilmediğiniz bir oyun olsa da) olarak düşünün. Toplantılarda şakacı bir tutum benimseyin ve başkalarını da bı teşvik edin. “Yerli yersiz espri yapma” veya “çocukça davranma* gibi sözlere kulak tıkayın. Muhtemelen çocukken yaratıcı düşi konusunda hiçbir probleminiz yoktu.

Yaratıcı düşünme gerektiren bir işten önce, gevşeme egzersizleri yapın (1 ve 5. Bölümler). Bunlar beyninizdeki elektriksel etkinlik yavaşlatacak ve daha büyük beyin dalgaları oluşturacaktır. Güzel anıları, öyküleri, renkleri ve nesneleri gözünüzde canlandırmayı içeren derin nefes alma egzersizlerini tercih edin.

Sekiz kişiden 80 fikir elde etmek için her birine boş bir kağıt verin ve onlardan kendi başlarına üçer fikir yazmalarını isteyin. Ardından kağıtlarını sağlarındaki kişilere geçirsinler. Herkes önceki fikirleri okuyacak ve onlara bir tane daha ekleyip kağıdı yine sağındaki kişiye geçirecektir.

Takıldığınızda, kurtulmak için analojilerden yararlanmaya çalışın. Kendinizle bu durumda bir köpek, bir baykuş, bir fil, vb. ne yapardı diye sorun. Başka bir seçenek de, elinizdeki sorunu bir fotokopi makinesini kullanmak, araba sürmeyi öğrenmek, yemek pişirmek durumlarla karşılaştırmaktır.

Okumak, seyahat etmek ve konuşmak televizyon gibi edilgen değil, etkin durumlardır. Söylediklerinizi değerlendirmeyen veya yargılamayan, şakacı arkadaşlar bulun. Konuştuğunuz konular ne kadar çeşitli olursa o kadar iyi olur. Herhangi bir konuda uzman biriyle konuşma şansını kaçırmayın. Tatillerinizi, kültürü yaşadığınız yerden çok farklı olan yerlerde geçirmeye çalışın.

Bir grup insandan esinlenme arayışındaysanız, şaşırtıcı bir şey yapın. Onlarla bir tema parkında, hayvanat bahçesinde veya sahilde buluşun ve daha sonra onlara yaratıcı bir şekilde düşünenecekleri durumu anlatın. Sonra, çift kale maç veya bovling oynayın. Onlarla tek tek bir araya geldiğinizde mümkün olduğunca fazla fikir toplayın ama yorum yapmayın. Olumlu bile olsa herhangi bir konuda yorumda bulunmayın. Bu aşamada fikirlerin niceliği niteliğinden önemlidir.

Dosya değil yığın yapın—enformasyonu dosyalayıp dolaba kaldırırsanız ya da daha kötüsü kutulara doldurursanız, kısa süre sonra varlığını bile unutup yanınızdaki yığında duran enformasyonla bir araya getiremezsiniz. Yığın yapmak, özellikle de  masa gibi yatay bir yüzeyde, bu projenizle ya da bir sonraki projenizle ilgili olabilecek, üç boyutlu bir enformasyon planı oluşturmanız anlamına gelir. Bu yığından bütün yaratıcı gerilimi, rakip yığından da bağlantıları atın, sonra yazılarınızı, resimlerinizi, taslaklarınızı yapabileceğiniz boş bir masaya geçin. Yoğunlaşmada yığınlar yararlıdır ama “kuluçka”, içgörü ve uygulama dönemleri için boş alanlar daha iyidir. Kesintiye uğratılmak fikir geliştirme sürecinin düşmanıdır.

Lütfen başkalarıyla da konuşun; ne kadar çok görüş alırsanız, konunuza o kadar yoğunlaşır ve uygulama planlarınızın anlamlı olup olmadığını o kadar iyi kontrol edersiniz. Ancak, başkaları dinlemiyor ve hep kendileri konuşmak istiyorsa, kendi kendinize konuşabilirsiniz. Edward de Bono, kendinizle konuşmanın çeşitli yanlarını yönetmenin yollarını ortaya koymuştur:

İyimser (“Bu konuda iyi olan şey … ”)

Müzik çalarken düşünebiliyorsanız, yaratıcı düşünmenize en uyj müzik türünü bulun (bak. 5. Bölüm).

Bize göre, mümkün olan her durumda, grup halinde düşünülmesinden çok bireysel düşünmeye başvurmak gerekir. Ancak bir grup olarak bir fikir yaratmak zorundaysanız, grubunuzun en az altı kişi, en çok 16 kişi kadar olmasına dikkat edin. Dile getirilen her fikri, herkesin görebileceği şekilde yazın. Birisi, kaçırılmış önerileri de izlemeli ve bu kayda eklemelidir. Tuhaf fikirleri teşvik edin. Fıkralara ve esprilere olumlu karşılık verin. Olumsuzluğu ve alaycılığı kibarca uzaklaştırın. Araları, gittikçe uzayan fikir listesini—ne kadar çılgın o kadar iyi— okuyarak doldurun.

Yaratıcı çözümler bazen, oyunculuk tekniklerine başvurularak bulunabilir. Başlıca rolleri ya da nesneleri listeleyin. Sırayla bu roller ya da nesneler olun. Her rolde ne hissedeceğinizi veya düşüneceğinizi hayal edin. Bunları kaydedin. Eğer birlikte çalışabileceğiniz biri varsa, ondan, her rol deneyiminiz hakkında sizinle görüşme yapıp, söylediklerinizi not etmesini isteyin.